WNK
Załóż kontoZałóż konto Twój koszykTwój koszyk
Zaloguj się
Zapomniałem hasła

Szukaj

Alina i Czesław Centkiewiczowie

Alina i Czesław Centkiewiczowie




Czesław Centkiewicz (18.10.1904- 10.07.1996) przyszedł na świat w rodzinie inteligenckiej. Rodzice dbali o dobre wykształcenie swoich dzieci – Stanisława, Czesława i Haliny. Rodzina wyjechała do Kaliningradu, gdzie ojciec – inżynier pracował przy budowie kolei transsyberyjskiej. W 1918 roku wrócili do Warszawy.

Czesław od dzieciństwa przejawiał różnorodne zainteresowania w dziedzinach techniki i sportu. Wiele sprawności wyniósł z doświadczeń w harcerstwie.

Organizował kursy dla ratowników i kierowców samochodowych. Trenował aktywnie narciarstwo i lekkoatletykę, a szczególnie biegi długodystansowe. W 1925 r. zdobył mistrzostwo Polski w biegach przełajowych.

 Po ukończeniu gimnazjum, w 1926 roku rozpoczął studia na wydziale elektronicznym politechniki w Grenoble. W 1929 roku przeniósł się do Liege, gdzie uzyskał dyplom. W 1930 roku wrócił do Warszawy i do wybuchu II wojny światowej pracował w Państwowym Instytucie Meteorologicznym. Był autorem prac naukowych z zakresu radiometeorologii i elektrotechniki.

W 1932 r. wyjechał jako kierownik pierwszej polskiej wyprawy polarnej na Wyspę Niedźwiedzią, zwyciężając w konkursie z dwustoma innymi kandydatami. W skład wyprawy, oprócz Centkiewicza, wchodzili jeszcze Władysław Łysakowski i Stanisław Siedlecki. Polarnicy spędzili 13 miesięcy, prowadząc badania na słabo znanym lądzie, robiąc zapiski; przetrwanie w bazie, przy ówczesnych warunkach technicznych i dziewiczości terenu, wymagało od nich umiejętności różnego rodzaju: zarówno siły fizycznej i wiedzy, jak i podstawowych umiejętności w wykonywaniu prac domowych – szyciu, praniu i gotowaniu. Wtedy to Czesław Centkiewicz zaczął opisywać swoje doświadczenia w listach do narzeczonej, kładąc podwaliny pod swoją pierwszą książkę "Wyspa mgieł i wichrów".

Po powrocie do Polski Czesław Centkiewicz kontynuował pracę zawodową, łącząc ją z pisaniem kolejnych książek.

W 1938 roku ożenił się z Aliną Giliczyńską, którą poznał podczas wędrówek po Alpach, jeszcze za czasów studiów w Grenoble.

Po powstaniu warszawskim w 1944r. nalazł się w obozie pracy w Neuengamme koło Hamburga. Po zakończeniu wojny zarządzał elektryfikacją Ziem Odzyskanych jako dyrektor Okręgu Dolnośląskiego. Rok później z obozu wróciła jego żona.

W 1950 roku przenieśli się oboje z powrotem do Warszawy, gdzie pracowali i pisali książki. Ostatecznie zamieszkali na Saskiej Kępie przy ul. Zakopiańskiej.

W 1958 r. Czesław Centkiewicz zakończył pracę zawodową i poświęcił się w pełni pisarstwu. W latach 1950–1980 odbył około 80 podróży, w tym 63 razem z żoną. Miejscem, które wywarło na oboje małżonków największy wpływ, i które było najczęściej przedstawiane w ich twórczości, była Antarktyda i Arktyka.  W książkach Centkiewiczów obok niezwykle cennego opisu niemalże nieznanych wtedy ziemi  widać pasję poznawania odmiennej ziemi i zachwyt nad różnorodnością świata.

 Małżonków pochowano na cmentarzu dla zasłużonych Polaków na  Powązkach.

 

Alina Centkiewicz (5. 12. 1907 – 11.03.1993) urodziła się w Hłuszkach na Ukrainie. W 1918 r. rodzina zamieszkała w Warszawie. Alina w gimnazjum żeńskim, które ukończyła w 1925 roku, rozwinęła swoje zainteresowania  historią i geografią.

W 1923 r. Alina odbyła wraz z ojcem pierwszą swoją podróż do Brazylii. Ojciec Aliny pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Opieki nad Emigracją. Druga podróż do Brazylii nie doszła do skutku z powodu choroby rodzica. Po nieudanej operacji doszło do paraliżu. Podróże, chęć poznawania świata i książki to pasje nie tylko z dzieciństwa, ale całego życia Aliny.

Alina rozpoczęła studia prawnicze w Grenoble, które ukończyła w 1929roku. W czasie wycieczki w Alpy 4 grudnia 1926r. poznała Czesława Centkiewicza. Stan zdrowia sparaliżowanego ojca i matki wymagał opieki,  zatem w 1932 r. Alina zaczęła pracować jako Kierownik Biblioteki Państwowego Banku Rolnego w Warszawie. Po powstaniu warszawskim Niemcy wywieźli ją do obozu w Ravensbruck, a pod koniec wojny do Stuttgartu. W 1946r. wróciła do kraju i odszukała swego męża. Jej życie wypełniła praca społeczna. Była wiceprzewodniczącą Ligi Kobiet, członkiem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W 1949r. wyszła drukiem pierwsza napisana wspólnie z mężem książka "Odarpi syn Egigwy"

W 1958r. jako pierwsza Polka, a szósta kobieta na świecie stanęła na Antarktydzie. Liczne podróże razem z mężem, konsultacje, chęć poznawania świata zaowocowały wieloma publikacjami: powieściami, opowiadaniami i artykułami. 

W roku 1980 nakręcono dwa filmy dokumentalne poświęcone tym barwnym postaciom:

"Alina i Czesław Centkiewiczowie", reż. Jadwiga Zajicek

"Jak tam jest" , reż. Andrzej Bednarek

Tego twórcy:
Anaruk i inne opowiadania
Zaczarowana zagroda